Làng cổ Túy Loan

Thứ năm, 07/08/2008 00:00

(Cadn.com.vn) - Đến Đà Nẵng, người ta thường nghĩ ngay đến Ngũ Hành Sơn, Thiên hạ đệ nhất hùng quan- Hải Vân, những bãi biển đẹp… nhưng lại không biết Đà Nẵng còn có một địa danh nổi tiếng khác, đó là Làng cổ Túy Loan. Theo đường 2-9, lên QL 14B gần 14km, qua khỏi ngã ba lên Hầm đèo Hải Vân chừng 30m, có một con đường nhỏ đi vào làng. Nếu là khách du lịch tự do, không hỏi đường bạn cũng khó biết được làng Túy Loan ở đâu. Ngôi làng bình dị, chân chất như bao ngôi làng khác ở khắp đất nước Việt. Không ai biết được nó đã có hơn 5 thế kỷ tồn tại với bao thăng trầm của đất nước. Khai sinh làng là các vị tiên hiền tộc Đặng, Lâm, Trần, Nguyễn, Lê theo lệnh của vua Lê Thánh Tông vào đây mở mang bờ cõi vào năm Hồng Đức nguyên niên 1470. Bắt đầu đặt tên làng là Túy Loan từ năm 1473, đến nay đã 535 tuổi.

Điểm nổi bật đập vào mắt bạn là cây da cạnh đình làng rêu phong được dựng từ lúc thành lập làng, đến năm Thành Thái thứ nhất (1889), Đại tướng quan võ trấn thủ Hải Phòng- Đặng Công Hải (triều vua Thành Thái thứ nhất) cũng là người làng Túy Loan đã cho đại tu. Đây là công trình cổ kính, mang đậm nét kiến trúc văn hóa của thời Lê - Nguyễn. Đình làng được công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia vào ngày 15-1-1999, có diện tích trên 110 m².

Túy Loan từng là đầu mối giao thông hàng hóa giữa Hội An và Đà Nẵng với các sản vật nổi tiếng như: chiếu, nón, hàng tre đan Cẩm Nê, cá mắm từ Hội An, đặc biệt là bánh tráng và mỳ Quảng. Hiện còn trên 5 lò bánh, trong đó có lò bà Tỉnh với nghề gia truyền hơn 40 năm và lò bánh tráng cô Bổn với hơn 20 năm tồn tại. Để có con mỳ ngon dẻo, phải chọn cho được gạo ngon, sản xuất từ vùng đất cát không phèn của xã Đại Hiệp (Đại Lộc - Quảng Nam). Còn bánh tráng thì cũng có đủ 5 thứ gia vị: mắm, gừng, đường, tỏi, mè, vấn đề là phải biết pha chế- một bí mật gia truyền theo từng lò.

Để tưởng nhớ các vị tiền hiền, hằng năm làng tổ chức 2 lễ hội chính vào mùng 9, 10 Tết âm lịch và hai ngày âm lịch 11, 12 tháng 8. Phần lễ bao gồm: Sắc phong, nhạc lễ dâng hương tế Đình… Đến nay, làng Túy Loan được chia làm 4 thôn: Túy Loan Tây 1 và 2; Túy Loan Đông 1 và 2. Tuy nhiên vẫn được gọi chung thôn Đông, thôn Tây của làng. Hai thôn sẽ cử ra những cô gái khéo tay nhất để tham gia gói bánh tét hoặc nướng bánh tráng, nghề truyền thống lâu đời của làng. Ngoài ra, làng còn tổ chức đua thuyền. Đến tham dự lễ hội, bạn cũng có thể tham gia các trò chơi như: đấu gậy, vật tay, kéo co… và tận hưởng cái chất quê bình dị với những bài chòi, hò khoan… Hay bạn cũng có thể đau đầu với những ván cờ thế; vui vẻ, thoải mái với đập niêu cùng với rất nhiều hoạt động khác của lễ hội hằng năm của làng Túy Loan cổ kính- 535 tuổi.